Σκάλα.

Σκάλα

ΘΕΣΗ:
Η Σκάλα βρίσκεται σε μια καταπράσινη πλαγιά, κατάφυτη από οπωροφόρα και αειθαλή δένδρα, σε υψόμετρο 300 μ. βορειοανατολικά της Ναυπάκτου, με την οποία συνδέεται με ασφαλτοστρωμένο δρόμο μήκους τεσσεράμισι μόλις χιλιομέτρων.
ΟΝΟΜΑΣΙΑ:
Το όνομα του χωριού πιθανόν να προήλθε από αγκυροβόλιο, αποβάθρα λιμανιού. Το ενδεχόμενο αυτό επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι στους πρόποδες του σκαλιώτικου βουνού βρέθηκαν κρίκοι σαν αυτούς που χρησιμοποιούνται για την πρόσδεση πλοίων. Η διαμόρφωση της περιοχής θα μπορούσε να δικαιολογήσει την εκδοχή αυτή, τη μορφολογία του εδάφους του, δηλαδή δυσπρόσιτος δρόμος σε απότομη πλαγιά που γίνεται με σκάλα.
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Σύμφωνα και με την αρχαιολογική έρευνα η περιοχή της Σκάλας, ήταν κατοικημένη από τα προχριστιανικά χρόνια. Βόρεια του τοπικού διαμερίσματος Σκάλας, υπάρχουν ερείπια από ένα ακόμη Ασκληπιείο «το Ασκληπιείο εν Κρουνοίς» ενώ βορειοανατολικά του διαμερίσματος, στη θέση που σήμερα λέγεται «Λογγά» και στις θέσεις «Μάρμαρα» και «Μνήματα» υπάρχουν αρχαία μνημεία, πιθανά απομεινάρια της αρχαίας πόλης Βουττός. Στο σημείο αυτό βρέθηκε επιγραφή που χρονολογείται από το 165-135 π.Χ., όπου αναφέρονται ονόματα κατοίκων του Βουττού. Στα βορειοανατολικά του σημερινού χωριού σώζονται ίχνη ναού και υπάρχει η παράδοση ότι εκεί βρισκόταν το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου, το οποίο αργότερα μεταφέρθηκε στη θέση που βρίσκεται σήμερα, στη Βομβοκού. Τα τοπωνύμια πέρα Μετόχι και δώθε Μετόχι, νοτιοανατολικά του χωριού, μαρτυρούν ότι στην περιοχή υπήρχαν μοναστηριακά κτήματα ή και κτίσματα που ανήκαν σε κάποιο μοναστηριακό συγκρότημα, είτε του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου είτε της νεώτερης Παναγίας Φιλοθέου που βρισκόταν στο χωριό Νιόκαστρο.
Στη θέση Γουλιάφια υπάρχουν ερείπια ναού του Αγίου Δημητρίου, ενώ στην Παλιόσκαλα υπάρχουν τα ερείπια της εκκλησίας του Αγίου Δημητρίου στη θέση Λιανή Βρύση. Επίσης στην κορυφή του βουνού Αϊ-Λιας στην Παλιόσκαλα υπήρχε εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Επί τουρκοκρατίας, δέκα χιλιόμετρα από τη σημερινή θέση του χωριού, στην Παλιόσκαλα, είχαν δημιουργηθεί θύλακες αντίστασης κατά του κατακτητή.
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ:
Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2001, η Σκάλα έχει 536 κατοίκους, συνεχίζοντας τη αυξητική τάση των τελευταίων δεκαετιών. Στο χωριό λειτουργεί διθέσιο δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο. Οι περισσότεροι κάτοικοι της Σκάλας εργάζονται στη Ναύπακτο, ενώ υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό κατοίκων του χωριού που ασχολούνται με την κτηνοτροφία.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ:
Στην ανατολική πλευρά του χωριού Σκάλα, στο λόφο της Αγίας Τριάδας, 4,5 χιλιόμετρα από τη Ναύπακτο, βρίσκεται η σύγχρονη μοναστική κοινότητα της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα. Το μοναστήρι άρχισε να κτίζεται το 1977 με έσοδα κυρίως από συνδρομές Ναυπακτίων του εσωτερικού και του εξωτερικού. Το μοναστηριακό συγκρότημα σήμερα αποτελείται από το ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, τους κοινούς χώρους, τα κελιά των μοναχών, τον ξενώνα της Μονής, εντυπωσιακό νεοαναγειρόμενο ναό, καθώς και ειδική αίθουσα κατάλληλα εξοπλισμένη για να υποστηρίζει την οργάνωση επιστημονικών συνεδρίων, διαλέξεων και συναφών εκδηλώσεων πολιτιστικού περιεχομένου. Χαρακτηριστικό του μοναστηριού, που το κάνει να ξεχωρίζει, είναι ότι εφαρμόζει επιτεύγματα των νέων τεχνολογιών.
Η ΖΩΗ ΣΗΜΕΡΑ:
Το σημαντικότερο πλεονέκτημα της ευρύτερης περιοχής της Σκάλας είναι το γεγονός ότι βρίσκεται πάνω σε μια καταπράσινη πλαγιά, σε υψόμετρο 300 μέτρων, με απεριόριστη θέα στον Κορινθιακό κόλπο, η οποία απέχει μόλις δέκα λεπτά από την πόλη της Ναυπάκτου. Πολύ κοντά της βρίσκονται ανεξερεύνητες παρθένες τοποθεσίες με πλούσιο φυσικό κάλλος και αρχαιολογικούς χώρους, που μετατρέπουν τη Σκάλα σε ιδανικό ορμητήριο για εξερευνήσεις. Πρόκειται για περιποιημένο, καλαίσθητο και καθαρό χωριό που θα συνεχίσει να μετατρέπεται σε πλούσιο προάστιο της Ναυπάκτου. Χαρακτηριστικό είναι ότι, αν και διαθέτει όλες τις προϋποθέσεις, δεν υπάρχει κάποιος ξενώνας και εστιατόρια που θα μπορούσαν να εξυπηρετούν τους επισκέπτες του μοναστηριού της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος. Στο δημοτικό διαμέρισμα Σκάλας τη Δευτέρα του Πάσχα χορεύεται ο παραδοσιακός χορός «το Γαϊτανάκι», ένα από τα ελάχιστα έθιμα τοπικής προέλευσης που έχει τις ρίζες του στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Το έθιμο λάμβανε χώρα τη Δευτέρα του Πάσχα και παρευρίσκονται όλοι οι κάτοικοι του χωριού και πολλοί επισκέπτες. Χορεύεται από όλο το χωριό σε δύο επάλληλους κύκλους όπου οι χορευτές παίρνουν θέση με σειρά ηλικίας. Ο «οδηγός» ή τελετάρχης τραγουδάει την πρώτη στροφή του τραγουδιού, ξεκινάει και διευθύνει ολόκληρο το χορό. Το πλέξιμο γίνεται με τα χέρια σταυρωτά των χορευτών του εξωτερικού κύκλου με τα χέρια των χορευτών του εσωτερικού κύκλου. Το χορευτικό μοτίβο είναι αυτό του συρτού στα τρία για το αργό μέρος και του κανονικού συρτού για το γρήγορο μέρος του χορού. Το τραγούδι αποτελείται από δέκα στροφές οι οποίες τραγουδιούνται εναλλάξ από τις γυναίκες και τους άνδρες. Παραλλαγές του εθίμου αναφέρονται και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας με πιο κοντινές την Ανάληψη Θέρμου και το Νεοχώρι Πλατάνου. Στους επισκέπτες του χωριού προσφέρονται φαγητά και κρασί, ενώ δημοτικές ορχήστρες και χορευτικά συγκροτήματα κρατούν αμείωτο το κέφι.
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ:
1. Σκάλα - Παλιόσκαλα– Νεόκαστρο (διαδρομή σε αυτοκινητόδρομο).
2. Σκας – φαράγγι Σκα - Νεόκαστρο. Το μονοπάτι του χειμάρρου Σκα είναι αρχαίο μονοπάτι που ενώνει τους οικισμούς στα ορεινά της στενής κοιλάδας µε την Ναύπακτο. Το μονοπάτι ξεκινά βόρεια της συμβολής του χειμάρρου με την περιμετρική οδό της Ναυπάκτου. Αρχικά βρίσκεται κοντά στην κοίτη, έπειτα ανηφορίζει ψηλότερα για να την ξανασυναντήσει βορειότερα στη θέση µε τους καταρράκτες.