Οι Σισμαναίοι έλκουν την καταγωγή τους μάλλον από τη Βουλγαρία και κατατρεγμένοι και κυνηγημένοι από τους κατακτητές της εποχής (Ενετούς και Τούρκους) ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στην Αράχοβα.Οι Σισμαναίοι με γενάρχη τον Αναγνώστη εγκαταστάθηκαν στην Αράχοβα μπροστά από το 1700. Ήδη στα 1575, όπως φαίνεται από τουρκικό κατάστιχο υπήρχε η Αράχοβα. Πρώτη οικογένεια της Αράχοβας και εξέχουσα της Ναυπακτίας έπαιξε και παίζει ακόμα και σήμερα ρόλο σημαντικό. Στους εθνοαπελευθερωτικούς μας αγώνες, αλλά και από τη θηριώδη μανία του αιμοδιψή Αλή πασά, η οικογένεια Σισμάνη έχυσε άφθονο αίμα. Θύματα ο Θανασούλας, ο Γεωργούλας, ο Νικολάκης, ο Μήτσος, ο Γιαννάκης, ο Θανάσης κ.λ.π. Ο αρματολός Κώστας Σισμάνης έγινε γνωστός από την προεπαναστατική περίοδο όταν επί Αικατερίνης β', επικεφαλής πολυάριθμου σώματος έλαβε μέρος στα Ορλοφικά και εξεγέρθηκε εναντίον των Τούρκων της Ναυπακτίας. Επίλεκτο μέλος και αντάξιος συνεχιστής της οικογένειας υπήρξε και ο Νικολάκης Γεωργούλα Σισμάνης.
ΣΙΣΜΑΝΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 1810-1863 :
Ο Νικολάκης γεννήθηκε γύρω στα 1810. Έλαβε μέρος με τον θείο του, οπλαρχηγό Θανάση Ν. Σισμάνη, στην Επανάσταση και παρευρέθηκε σε διάφορες μάχες. Τελικά αιχμαλωτίσθηκε από τους Τούρκους και κατόρθωσε να δραπετεύσει γύρω στα 1829. Ο θείος του, Θανάσης, πέθανε στην αιχμαλωσία. Αντιοθωνικός επαναστάτησε την περιοχή εναντίον των Βαυαρών. Αργότερα πολέμησε στην επανάσταση της Θεσσαλίας το 1854 και πήρε μέρος στην επανάσταση που εκθρόνισε τον Όθωνα (1862). Το έτος 1835 παντρεύτηκε την κόρη τού οπλαρχηγού των Κραβάρων, Ιωάννη Ν. Μακρυγιάννη, από τη Στύλια, με την οποία απόχτησε ένδεκα παιδιά. Εκτός από δημογέροντας εκλέχτηκε και δυο φορές βουλευτής. Δολοφονήθηκε από πολιτικούς αντιπάλους του στις 8 Σεπτεμβρίου 1863 στον Πλάτανο Κραβάρων, μέρα πανηγυριού, την ώρα που όλο το χωριό χόρευε και γλεντούσε. Από τότε το πανηγύρι αυτό καταργήθηκε.
