Βομβοκού.

Βομβοκού

ΘΕΣΗ:

Το χωριό είναι κτισμένο αμφιθεατρικά σ’ ένα λόφο στη νότια πλαγιά του βουνού Ριγάνι, που είναι απόληξη της οροσειράς της Πίνδου σε απόσταση 10 χιλιομέτρων από τη Ναύπακτο και σε υψόμετρο 600 μέτρων. Έχει υπέροχη θέα τον Πατραϊκό και Κορινθιακό κόλπο, καθώς και τα βουνά της Αχαΐας και της Κορινθίας και διαθέτει ξηρό και υγιεινότατο κλίμα. Στη Βομβοκού ανήκουν και οι συνοικισμοί Λεύκα και Σκανδαλόλακα. Η Λεύκα βρίσκεται στη δυτική παρειά του ορεινού όγκου που καταλήγει στη Ναύπακτο, πάνω από το κάστρο της Ναυπάκτου. Η Σκανδαλόλακα βρίσκεται στην ανατολική πλαγιά του ορεινού όγκου που καταλήγει στη Ναύπακτο, πάνω από το χείμαρρο Σκα και απέναντι από το χωριό Σκάλα.
ΟΝΟΜΑΣΙΑ:

Το όνομα Βομβοκού, σύμφωνα με μαρτυρία των γεροντότερων, προήλθε από το γεγονός ότι στην περιοχή της παλαιότερα καλλιεργούνταν βαμβάκι. Μάλιστα κατά την εποχή της τουρκοκρατίας η παραγωγή βαμβακιού ήταν συστηματική και γινόταν και εξαγωγή του προϊόντος.
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:

Η Βομβοκού ήταν ο τόπος που συνήθως κατέφευγαν οι κάτοικοι της Ναυπάκτου κάθε φορά που κάποιος επιδρομέας κυρίευε την πόλη. Η παράδοση αναφέρει ότι πολλοί Ναυπάκτιοι έκρυβαν τους θησαυρούς τους σε μια σπηλιά που βρίσκεται στην περιοχή και ονομάστηκε Χρυσοσπηλιά. Την παράδοση επιβεβαιώνουν οι πληροφορίες παλαιότερων που μας πληροφορούν ότι κατά καιρούς έχουν βρεθεί στη σπηλιά αυτή νομίσματα και άλλα ενδιαφέροντα αντικείμενα. Λέγεται ότι το κάστρο της Ναυπάκτου κτίστηκε με πέτρες που μεταφέρθηκαν από την περιοχή της Βομβοκούς και συγκεκριμένα από την τοποθεσία Μάρμαρα. Συνοικισμός της Βομβοκούς είναι η Λεύκα, που βρίσκεται βορειοδυτικά του τελευταίου διαζώματος του κάστρου της Ναυπάκτου. Οι υπερασπιστές του φρουρίου κατά τους θερινούς μήνες που το νερό λιγόστευε στις πηγές μέσα στο κάστρο, προμηθεύονταν νερό από τη βρύση που βρίσκεται δίπλα από τον Άγιο Κωνσταντίνο της Λεύκας. Δυτικά της Βομβοκούς, πάνω από τη θέση «Ανάθεμα» στην κορυφογραμμή της απόληξης του Ριγανίου το 1942-3 οι Γερμανοί κατασκεύασαν δύο κτίρια στρατιωτικά (Στατσιόνα). Στο ένα υπήρχε σταθμός επικοινωνιών που διευκόλυνε τις επικοινωνίες των Γερμανών και στο άλλο κτίριο ήταν εγκαταστημένη η φρουρά του σταθμού εφοδιασμένη με βαρύ οπλισμό. Τα κτίρια αυτά κτίστηκαν με υποχρεωτική εργασία των κατοίκων της Ναυπάκτου και των γύρω χωριών, που προσέφεραν τις εργασίες τους με εκβιασμό από τους Γερμανούς. Κατά την αποχώρησή τους οι Γερμανού ανατίναξαν όλο το στρατιωτικό αυτό συγκρότημα. Σήμερα σώζονται κάποια ερείπια του κτίσματος. Οι παλαιότερες οικογένειες της Βομβοκούς είναι οι Τσαρουχαίοι, οι Κυριαζαίοι, οι Τρομπουκαίοι, οι Φαλτσεταίοι, οι Λαγαραίοι, οι Κορκονζελαίοι, οι Κουγαίοι κ. ά. Οι σημερινοί κάτοικοι διακρίνονται για την φιλοπρόοδο, την ευγένεια, τη φιλοξενία και την καλοσύνη τους. Ασχολούνται με την καλλιέργεια της ελιάς και παράγουν ελαιόλαδο πολύ καλής ποιότητας και με την κτηνοτροφία.

ΦΥΣΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ:

Η λοφώδης και η υποορεινή περιοχή καλύπτεται από χαμηλή βλάστηση από πουρνάρι που μπερδεύεται με αγριελιά, σπάρτο, σφαλάχτι, σχίνο, φιλίκι, ρείκι, μυρτιά, γκορτσιά, κουτσουπιά, κοκορεβιθιά κ.α.Η πανίδα είναι σχετικά περιορισμένη. Δεν υπάρχουν ιδιαίτερα σπάνια ενδημικά είδη. Αρκετά είναι τα ενδημικά και αποδημητικά μικρά πουλιά. Δεν υπάρχουν μεγάλα αρπακτικά πουλιά, παρά μόνο το ξεφτέρι και η γερακίνα. Από τα θηλαστικά υπάρχει η αλεπού, το τσακάλι, το αγριογούρουνο και το ζαρκάδι στα ψηλότερα. Από την κατηγορία των μικρόσωμων ειδών στην περιοχή υπάρχουν λαγοί, κουνάβια, νυφίτσες, ασβοί, σκίουροι, σκαντζόχοιροι και τρωκτικά. Από την κατηγορία των ερπετών υπάρχουν οι σαύρες, η οχιά, η δενδρογαλιά, η σαϊτούρα, ο τυφλίτης κ.α. Τα τελευταία χρόνια με το εντατικό κυνήγι και τη λαθροθηρία ο πληθυσμός τόσο των πουλιών όσο και τα θηλαστικών έχουν μειωθεί σημαντικά. Δεν υπάρχει στην ευρύτερη περιοχή καταφύγιο θηραμάτων με αποτέλεσμα κάποια είδη πουλιών να έχουν εξαφανιστεί. Τα παλαιότερα χρόνια για παράδειγμα, οι πλαγιές του Ριγανίου ήταν γεμάτες πέρδικες. Σήμερα είναι αμφίβολο αν επιβιώνουν ένα ή δύο κοπάδια. Στα ανατολικά όρια του χωριού υπάρχει ο ορμητικός χείμαρρος «Σκας».
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ:

Στην ανατολική πλαγιά του όρους Ριγάνι και κοντά στο χωριό Βομβοκού της βρίσκεται το Μοναστήρι τ’ Αϊ-Γιαννιού του Προδρόμου, με το οποίο οι κάτοικοι της Βομβοκούς, αλλά και της Ναυπάκτου, έχουν μακροχρόνιους και ακατάλυτους δεσμούς. Οι πρώτες ιστορικές αναφορές για το μοναστήρι αυτό αρχίζουν από το 17ο αιώνα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι ταυτίζονται χρονικά με την ίδρυση του μοναστηρίου. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας ο Σουλτάνος Μαχμούτ Α’ εξέδωσε στα 1733 φιρμάνι, με το οποίο τα μοναστήρια του Αϊ-Γιάννη του Προδρόμου και της Βαρνάκοβας αναγνωρίζονταν ως νομικά πρόσωπα, όπως και τα τζαμιά, και τα κτήματά τους κηρύσσονταν βακούφικα, ώστε να μη χρειάζονται εφεξής η ανανέωση των τίτλων κυριότητας στο όνομα του ηγουμένου, ο οποίος τα νεμόταν ως εντολοδόχος του μοναστηρίου. Για το ρόλο του μοναστηρίου στα χρόνια τής Επανάστασης του 1821,υπάρχουν μαρτυρίες ότι το μοναστήρι ωφέλησε με διάφορα βοηθήματα την επαρχία. Κυρίως, αναδείχθηκε καταφύγιο των απόρων και στήριγμα της στρατιωτικής δύναμης που ενεργούσε αποκλεισμό του Φρουρίου της Ναυπάκτου. Ο Pouqueville αναφέρει ότι το 1817 υπήρχαν στο μοναστήρι έξι μοναχοί.
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ:

Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2001, το δημοτικό διαμέρισμα της Βομβοκούς έχει 320 κατοίκους.