Μανδρινή (Mεγάλη Παλούκοβα).

Μανδρινή (Mεγάλη Παλούκοβα).
Το χωριό βρίσκεται σχεδόν στους πρόποδες του όρους Οξυάς, σε υψόμετρο περί τα 760μ. και έδαφος αργυλώδες. Κατοικείται από 79 κατοίκους (απογραφή 2001). Είναι μια από τις ποιό απομονωμένες κοινότητες του Δήμου Αποδοτίας. Βόρεια του χωριού υπάρχει δάσος από έλατα και δρυς. Δια του Π.Δ./τος το χωριό μετονομάστηκε από Μεγάλη Παλούκοβα σε «Μανδρινή» τό έτος 1925.Το όνομα του χωριού προέρχεται από το μάνδρα - μαντρί δηλαδή ποιμενοστάσιο, λόγω της αυξημένης κτηνοτροφίας στην περιοχή. Ή Μεγάλη Παλούκοβα πότε ακριβώς έκατοικήθη, δέν μπορούμε επακριβώς νά τό προσδιορίσουμε, ούτε άπό πού κατάγονταν οί πρώτοι κάτοικοι. Πάντως κατά τό 1715 όταν οί Τούρκοι έξεδίωξαν τους Ενετούς βάσει συμφωνίας άπό τήν Πελοπόννησο, έγινε ή πλέον χειρότερα σφαγή άπό τους Τούρκους αμέσως μετά τήν κατάληψη της Πελοποννήσου, επειδή οί χριστιανοί χαρακτηρίστηκαν ώς φιλοενετοί λόγω του χριστιανισμού. Κατά τήν ίδια χρονολογία περίπου έπεσε καί πανώλη στην Πελοπόννησο καί ερημώθηκαν πολλές περιοχές. Οί κάτοικοι της Πελοποννήσου γιά τους ανωτέρω λόγους αναγκάστηκαν νά μεταναστεύσουν σέ διάφορα μέρη της Ελλάδος: Μικρά Ασία, Νήσους Αιγαίου, Ήπειρο, Στερεά Ελλάδα καί Θράκη.Τότε φαίνεται έφυγαν καί οί πρώτοι κάτοικοι τής Μεγάλης Παλούκοβας άπό τήν Πελοπόννησο καί κατά πάσα πιθανότητα άπό τό χωριό Παλούκι της Ηλείας. Από τό όνομα Παλούκι τού χωριού τους πήραν τό όνομα Παλουκοβίτες. Δέν αποκλείεται καί στή Μικρά Παλούκοβα (Λεύκα) νά εγκαταστάθηκαν λιγότεροι καί γι’ αύτό πήρε τό όνομα Μικρά Παλούκοβα.Το 1886 στην περιοχή σημειώθηκε μεγάλη καθίζηση και υπέστη σοβαρές ζημιές. Μερικοί κάτοικοι εγκαταστάθηκαν στο λόφο, ανατολικά του χωριού. Τό χωριό άπό τό ψηλότερο σημείο της Όξυάς απέχει 10 χιλιόμετρα περίπου, πού διέρχεται ό δρόμος προς Γαρδίκι - Φθιώτιδος. Ανατολικά καί σε απόσταση 7 χιλιομέτρων βρίσκεται ή Μικρά Παλούκοβα- Λεύκα. Νοτιανατολικά καί σέ απόσταση 6 χιλιομέτρων περίπου βρίσκεται ή Κυδωνιά. Νοτίως καί σέ απόσταση 8 χιλιομέτρων βρί­σκεται τό Δενδροχώρι Δυτικά καί σέ απόσταση 8 χιλιομέτρων βρίσκεται τό Σταυροπήγιον (Άμπλιανη). Νοτίως καί σέ απόσταση 7 χιλιομέτρων είναι ή (Άβώρανη) - Λιβαδάκι. Ή Μεγάλη Παλούκοβα (Μανδρινή) άκμασε άπό τό 1910-1940. Οί κάτοικοι πού κατέβαιναν γιά παραχείμαση, απόχτησαν περιουσίες όλοι σχεδόν, άλλοι στή Ναύπακτο, Λυγιά - Ξηροπήγαδο - Μολύκριο - Αντίρριο - Μακρυνία - Άγριλιά - Μεσολογγίου καί οι περισσότεροι στον Άγιο Θωμά Μεσολογγίου. Στόν Άγιο Θωμά μονιμοποιήθηκε καί τό σχολείο. Οι κάτοικοι της Μεγάλης Παλούκοβας τά παλιά χρόνια είχαν μεγάλη κτηνοτροφία καί άπεκόμιζαν πολλά κέρδη. Πολλοί κάτοικοι του χωριού έχουν εγκατασταθεί μόνιμα στη Λεύκα του Μεσολογγίου και επισκέπτονται τη Μανδρινή τους θερινούς μήνες για διακοπές.Στην περιοχή του χωριού υπήρχε το Μοναστήρι της Γέννησης της Θεοτόκου, ο οποίος είναι τώρα ενοριακός ναός. Χτίστηκε στα 1815 από τον Γιωργάκη Καναβό, όπως μας γνωρίζει σχετική επιγραφή.